منشور جنبش/واژه‌نامه
These supplementary documents are provided by the Movement Charter Drafting Committee for information purposes, and to provide further context on the Wikimedia Movement Charter’s content. They are not part of the Charter, and therefore are not included in the ratification vote, but they have been developed during the course of the MCDC’s research and consultation process. They include several types of documents:
|
واژه‌نامه
پشتیبانی اساسی
پشتیبانی که توسط یک نهاد یا ساختار مستقل ارائه می‌شود که عملکردهای کلیدی را برای عملیات پایدار جنبش پیش می‌برد. انواع پشتیبانی شامل، اما نه محدود به هماهنگی و تسهیل جلسات و رویدادها، خدمات حسابداری، کمک در استخدام کارکنان، امور مالی، و سایر کارهای پشت صحنه است.
مسئولیت مراقبت
«مسئولیت مراقبت» رابطهٔ بین سازمان‌ها و جوامعی را که به آنها خدمت می‌کنند رسمیت و تشریح می‌کند. این شامل، اما محدود به موارد زیر است: ارائهٔ یک محیط کاری فراگیر و متنوع برای اعضای جامعه. حمایت از فعالیت‌ها در پروژه‌های آنلاین ویکی‌مدیا؛ انجام کار برای پیشبرد ابتکارات دانش آزاد همراه با جوامع؛ و به عنوان واسطه بین جوامع و عموم مردم خدمت می‌کند.
محتوا
هر گونه مطلبی که توسط یک کاربر ثبت نام‌شده یا ثبت‌نشده با استفاده از هر رابط کاربری که اضافه، حذف، تغییر، بازنگری، ویرایش، پاک، یا تغییر داده‌شود، در هر جنبه‌ای از پروژه‌های ویکی‌مدیا.
مشارکت‌کنندگان
مشارکت‌کننده هر کسی است که در ایجاد یا مدیریت محتوا، یا پشتیبانی فنی برای ایجاد محتوا در یک پروژهٔ ویکی‌مدیا مشارکت می‌کند.
شرکای خارجی
نهادهای خارج از جنبش ویکی‌مدیا که با ارزش‌ها و مأموریت ما همسو هستند و با یک یا چند ذینفع از درون جنبش همکاری می‌کنند.
حامی مالی
حامی مالی سازمانی است که کمک مالی را از طرف یک گیرندهٔ کمک مالی مدیریت می‌کند. لازم نیست حامیان مالی وابسته به ویکی‌مدیا باشند. حامیان مالی باید سازمان‌هایی باشند که به عنوان یک مؤسسهٔ خیریه یا غیرانتفاعی در کشور خود ثبت شده‌اند و باید برخی از شرایط اصلی واجد شرایط بودن را برآورده کنند. این الزامات اساسی واجد شرایط بودن شامل سازمان بودن، اما محدود به آنها نیست:
- به عنوان یک سازمان در کشور خود ثبت شده باشد (نه یک برنامه یا پروژهٔ بدون ساختار سازمانی رسمی)،
- از نظر مالی سالم و از نظر قانونی رضایت‌بخش باشد،
- که عمدتاً در اهداف خیریه یا غیرانتفاعی، با مستنداتی برای فعالیت‌ها، مأموریت و هدف کلی خود که این موضوع را منعکس می‌کند، مشارکت کند،
- که در هیچ مقدار فعالیتی که شامل انتخاب مقامات دولتی به هر میزان باشد انجام نمی‌دهد و
- که یک برنامه مستند برای اتفاقاتی که با دارایی‌های سازمان پس از انحلال می‌افتد دارد.
برای سازمان‌های ایالات متحده، ثبت نام IRS با وضعیت 501(c)(۳)، [وضعیت خوب 1$]، و فهرست فعلی در GuideStar مورد نیاز است.
گروه‌های رسمی
گروه‌های رسمی تحت دستورات و رویه‌های تعریف‌شده عمل می‌کنند. آنها در قبال نقشی که بر عهده می‌گیرند مسئولیت دارند (مثلاً وابستگان ویکی‌مدیا، کمیته‌های داوری).
گروه‌های غیررسمی مسئولیت‌پذیری دقیقی ندارند و مأموریت خاصی ندارند (مثلاً ویکی‌پروژه‌ها).
دانشِ آزاد
دانش آزاد، دانش رایگان و دانش آزاد و رایگان دانشی رایگان و دارای مجوز آزاد است که می‌تواند بدون محدودیت پولی، اجتماعی یا تکنولوژیکی مورد استفاده، استفادهٔ مجدد و توزیع مجدد قرار گیرد.
جذب سرمایه
جمع‌آوری کمک‌های مالی عمل جستجو و کسب کمک‌های مالی است. اصطلاح «جمع‌آوری کمک‌های مالی» برای توصیف فرایند جستجوی کمک‌های پولی از سازمان‌های مستقل و اهداکنندگان فردی استفاده می‌شود. جمع‌آوری کمک‌های مالی در اینجا شامل کمک‌های مالی ارائه شده توسط اشخاص ثالث است که اغلب برای حمایت از اهداف خاص ارائه می‌شود.
برای سایر روش‌های جمع‌آوری پول، تولید درآمد را ببینید.
درآمدزایی
تولید درآمد فرایند به دست آوردن بودجه برای حمایت از یک یا چند جنبه از جنبش است. چند نمونه از درآمدزایی عبارتند از:
- جذب سرمایه،
- از جمله کمک‌های مالی ارائه‌شده توسط اشخاص ثالث (بدون محدودیت یا برای حمایت از اهداف خاص)، هدایای بزرگ، یا رویدادهای جمع‌آوری کمک‌های مالی،
- حق عضویت برای شرکت‌های وابسته
زمانی که یک سازمان یا فرد خدمات و/یا اقلام فیزیکی را بدون هزینه یا با دریافت هزینه‌ای با تخفیف ارائه می‌کند، مربوط به تولید درآمد، «اهدا در نوع» است. مثال‌ها می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- اتاق جلسات یا فضای اداری،
- دسترسی به اینترنت، و
- دسترسی رایگان به مطالب بایگانی.
منابع
منابع عبارتند از موجودی یا ذخیره‌ای از پول، مواد، کارکنان، دانش و سایر دارایی‌هایی که می‌تواند توسط یک شخص یا سازمان به منظور کارکرد مؤثر مورد استفاده قرار گیرند.
در مورد جنبش ویکی‌مدیا، منابع عبارتند از:
- دارایی‌های پولی به دست آمده از طریق تولید درآمد،
- افراد (شامل زمان، تلاش و ظرفیت آنها؛ تعداد بسیار زیادی از داوطلبانی که جنبش را هدایت می‌کنند؛ و تعداد کمی از کارکنان حقوق بگیر که از داوطلبان حمایت می‌کنند)
- شهرت جنبش ویکی‌مدیا و پروژه‌ها و فعالیت‌های آن به‌عنوان منبعی از دانش که آزادانه و آشکار در اختیار جهان قرار می‌گیرد،
- محتوای پروژه‌های ویکی‌مدیا که توسط داوطلبان توسعه و مدیریت می‌شود،
- فضای ذخیره‌سازی فیزیکی که حاوی نرم‌افزار و محتوای پروژه‌های ویکی‌مدیا است و
- اسناد آموزشی و اطلاعاتی برای حمایت از پروژه‌ها و سایر فعالیت‌های جنبش.
ذینفعان
هر فرد یا گروهی اعم از داوطلب یا غیرداوطلب که سرمایه انسانی، مالی یا غیره را در یک سازمان سرمایه‌گذاری کرده باشد که بتواند بر تحقق اهداف سازمانی تأثیر بگذارد یا متأثر از تحقق آن اهداف باشد.
در این منشور، «ذینفعان» افراد یا گروه‌هایی هستند که در تحقق چشم‌انداز جنبش سهیم هستند. به‌طور دقیق‌تر، این اصطلاح شامل جوامع آنلاین و آفلاین، گروه‌های سازمان‌یافته مانند شرکت‌های وابسته، بنیاد ویکی‌مدیا، و اعضایی از اکوسیستم اطلاعات آنلاین گسترده‌تر، مانند شرکا و متحدان می‌شود.
تابعیت
تابعیت این اصل است که تصمیمات باید در پایین‌ترین سطح ممکن اتخاذ شوند و سایر ذینفعان مستقر در سطوح بالاتر فقط در صورت لزوم وارد عمل شوند.
جنبش ویکی‌مدیا
«جنبش ویکی‌مدیا» به مجموع افراد، گروه‌ها و سازمان‌هایی اطلاق می‌شود که از وب‌سایت‌ها و پروژه‌های ویکی‌مدیا حمایت و مشارکت می‌کنند. این شامل همه کسانی می‌شود که در چارچوب سیاست‌ها، اصول و ارزش‌های جنبش عمل می‌کنند.[1]
پروژه‌های ویکی‌مدیا
ویکی‌مدیا مجموعه‌ای از پروژه‌های دانشی دارد (مانند ویکی‌پدیا، ویکی‌واژه، ویکی‌دانشگاه و غیره). پروژه‌های محلی یا فردی ویکی‌مدیا در اصل نسخه‌های زبانی یک پروژه دانش هستند (مانند ویکی‌پدیای انگلیسی، ویکی‌واژه ترکی). برخی از پروژه‌های ویکی‌مدیا چند زبانه هستند و نسخه‌های زبان خاصی ندارند (ویکی‌داده، ویکی‌مدیا کامانز). همچنین پروژه‌هایی وجود دارند که به عنوان زیرساخت برای جامعه ویکی‌مدیا عمل می‌کنند، مانند Meta wiki و MediaWiki wiki.
توضیحات
- ↑ Della Porta & Diani (2006) مشاهده می‌کنند که جنبش‌های اجتماعی سه معیار مشترک دارند: (الف) شبکه‌هایی از تعاملات غیررسمی بین یک کثرت افراد، گروه‌ها و/یا سازمان ها؛ (ب) درگیر درگیری/تغییر سیاسی یا فرهنگی هستند. و (ج) بر اساس هویت جمعی مشترک وجود داشته باشد. حرکات مرزهای سختی ندارند، زیرا حرکات مختلف تمایل دارند یکی در داخل دیگری قرار گیرند.